Aydıntepe İlçesi
Tarihi
Ilçenin tarihini incelerken, Bayburt tarihi ile beraber ele alinir. Eldeki tüm kaynaklarin gösterdigine göre ilçenin yerlesme merkezi olarak kurulusu Bayburt'un tarihi kadar eskidir. Onun için ilçe tarihini Bayburt tarihinden ayri olarak ifade etmek mümkün olmamaktadir.
Yörenin sakinleri hakkinda kesin bir bilgi yoktur. Hitit
kaynaklarinda, Bayburt'tan Dukkamma adi ile bahsedilmis olmasi, yörenin
Hitit egemenliginde de bulunmus oldugunu göstermektedir. Bu sebeple
Aydintepe ve çevresinde yerlesmenin Hititler döneminde de var oldugunu
ispatlamaktadir. Bunu M.Ö. 3000-2500 yillari ile tarihlesmek mümkündür.
Cumhuriyetin kurulusundan sonra bucak merkezi olmus 1957
yilinda da nüfusu göz önünen alinarak belediye teskilati kurulmus adi
Aydintepe olarak degistirilmistir. 4 Temmuz 1987 gün ve 19507 sayili
Resmi Gazete'de yayinlanan 3392 sayili Kanunla da ilçe olmus, önce
Gümüshane iline, daha sonra 3578 sayili kanunla il olan Bayburt'a
baglanmistir.
Cografi Yapisi
Aydintepe 40° 24° kuzey enlemi, 40° 10° dogu boylaminda olup,
dogu ve güneyden il merkezi, kuzeyden Trabzon, batidan Gümüshane illeri
ile çevrildir. Bayburt il merkezinin 24 km. Kuzey batisinda kendi adi
ile anilan ovanin kuzeyinde kuzey Anadolu sira daglarinin bir bölümünü
olusturan ve Trabzon-Bayburt illerinin tabii sinirlarini çizen Soganli
daglarinin ovala birlestigi etekte kurulmustur. Denizden 1650 m.
yükseklikte kurulmus olan Aydintepe ilçesi 864 km2 alana sahiptir.
Ilçenin en önemil daglari olan Soganli daglari, kara ikliminin
etkisi ve tahripler sonunda orman alanlarindan hemen hemen mahrumdur.
Bu daglarin en önemli özelligi yaylacilik ve av turizmine elverisli
olmasi genis otlaklarinin bulunmasidir. Ilçenin tabii bitki örtüsü geç
kuruyan meralar, çaylar ve bozkir alanlaridir. Ilçe arazisinin 110.000
dekar ekilabilir, 50.000 dekar çayir ve 10.000 dekar orman , 300.000
dekar mera ve yayla 380.000 dekar kayalik ve daglardir.
Iklimi
Dogu Anadolu yayla ikliminin etkisi altinda bulunan ilçede
kislar soguk ve kar yagisli, yazlari asiri olmayacak sekilde sicak ve
kurak geçer. Kuzey yamaçlarinda Karadeniz ikliminin etkisi görülür.
Rüzgarlar ilçede Soganli daglarindan Çoruh irmagi vadisine dogru eser ve
yörede "Balkar" adi verilen rüzgarlarin etkisi altindadir. Ayrica
Aydintepe ovasi dogudan esen rüzgarlara da açiktir.
Sosya-Ekonomik Yapi:
Tarihi Aydintepe ilçesi, il merkezi Bayburt'a has gelenek ve
göreneklerin aynen yasatildigi tipik bir Anadolu kasabasidir. Yillardan
beri birlik ve beraberligin devami saglanmis, aci ve sevinçli günler
birlikte paylasilmistir. Dügün ve cenaze törenlerinde köy ve mahalle
halki bir araya toplanir, yardimlasma ve beraberligin en güzel
örneklerini verirler ilçe merkezi ve köylerinde klasik ve yöreye has
konut tipinden vazgeçilip modern tarzda dayanikli insaat malzemeleri
kullanilarak konut yapimina son yillarda hiz verilmistir.
Geçim kaynagi tarim ve hayvanciliga dayanan ilçeden hemen her
aile bu islerle ugrasacak kadar hayvan ve araziye sahip degilse de genel
geçim kaynagi budur. Ilçe merkezi ve köylerinde hayvan alimi satimi
seklinde küçük ticari çalismalar ile küçük çapli yük ve yolcu
tasimaciligi disinda ailelerin geçimine yönelik gurbetçilik önemli yer
tutmaktadir.
Kapali bir toplum olma özelligi gösteren ilçede sosyal
tesisler olmamasina ragmen özellikle yaz aylarinda Soganli daglarinda
bulunan yaylalara ve Çoruh çayi kenarlari ile yöredeki maden sulari
çevresine ilgi gösterecek günü birlik geziler yaparlar.
Ulasim:
Aydintepe ilçesi, il merkezine 24 km'lik asfalt yola bagli
olup, her gün ilçeden karsilikli belediye otobüs seferleri mevcuttur.
Tarihi ve Kültürel Degerler
1. Türk Islam Devri Öncesi Tarihi Kalintilar:
Aydintepe M.Ö 3000-2500 yillarina varan tarihe sahiptir.
Ilçenin imari sonunda ortaya çikarilan Yeralti Sehri ve Roma
mezarliklarindan anlasildigina göre ilçede yerlesmenin Roma
Imparatorlugu döneminde de var oldugu görülür.
2. Türk Islam Devri Eserleri:
Türk-Islam döneminden kalma en önemli eserler, Gümüsdamla
köyünde bulunan tarihi kemer köprü ve ilçe merkezinde bulunan medrese
kalintilari ve merkez camiidir. A.Kirzi köyünde sekizgen plan üzerine
yapilan Ekmelüddin-i Baberti türbesi diger önemli Türk eseridir.
Aydintepe camiinde bulunan minber ve vaaz kürsüsü ile ayni
camiinin yaninda bulunan H.Osman Efendi türbesi ve tarihi çesme diger
önemli tarihi eserleridir.
Henüz kayıtlı yorum yoktur ....