Aydıntepe İlçesi

06 Eylül 2013 - 17:19

İLÇE ve BELDELER

Okunma : 19806

Yorumlar : 0

Paylaş |

Tarihi Ilçenin tarihini incelerken, Bayburt tarihi ile beraber ele alinir. Eldeki tüm kaynaklarin gösterdigine göre ilçenin yerlesme merkezi olarak kurulusu Bayburt'un tarihi kadar eskidir. Onun için ilçe tarihini Bayburt tarihinden ayri olarak ifade etmek mümkün olmamaktadir.

Yörenin sakinleri hakkinda kesin bir bilgi yoktur. Hitit kaynaklarinda, Bayburt'tan Dukkamma adi ile bahsedilmis olmasi, yörenin Hitit egemenliginde de bulunmus oldugunu göstermektedir. Bu sebeple Aydintepe ve çevresinde yerlesmenin Hititler döneminde de var oldugunu ispatlamaktadir. Bunu M.Ö. 3000-2500 yillari ile tarihlesmek mümkündür.
Cumhuriyetin kurulusundan sonra bucak merkezi olmus 1957 yilinda da nüfusu göz önünen alinarak belediye teskilati kurulmus adi Aydintepe olarak degistirilmistir. 4 Temmuz 1987 gün ve 19507 sayili Resmi Gazete'de yayinlanan 3392 sayili Kanunla da ilçe olmus, önce Gümüshane iline, daha sonra 3578 sayili kanunla il olan Bayburt'a baglanmistir.

Cografi Yapisi
Aydintepe 40° 24° kuzey enlemi, 40° 10° dogu boylaminda olup, dogu ve güneyden il merkezi, kuzeyden Trabzon, batidan Gümüshane illeri ile çevrildir. Bayburt il merkezinin 24 km. Kuzey batisinda kendi adi ile anilan ovanin kuzeyinde kuzey Anadolu sira daglarinin bir bölümünü olusturan ve Trabzon-Bayburt illerinin tabii sinirlarini çizen Soganli daglarinin ovala birlestigi etekte kurulmustur. Denizden 1650 m. yükseklikte kurulmus olan Aydintepe ilçesi 864 km2 alana sahiptir.
Ilçenin en önemil daglari olan Soganli daglari, kara ikliminin etkisi ve tahripler sonunda orman alanlarindan hemen hemen mahrumdur. Bu daglarin en önemli özelligi yaylacilik ve av turizmine elverisli olmasi genis otlaklarinin bulunmasidir. Ilçenin tabii bitki örtüsü geç kuruyan meralar, çaylar ve bozkir alanlaridir. Ilçe arazisinin 110.000 dekar ekilabilir, 50.000 dekar çayir ve 10.000 dekar orman , 300.000 dekar mera ve yayla 380.000 dekar kayalik ve daglardir.

Iklimi
Dogu Anadolu yayla ikliminin etkisi altinda bulunan ilçede kislar soguk ve kar yagisli, yazlari asiri olmayacak sekilde sicak ve kurak geçer. Kuzey yamaçlarinda Karadeniz ikliminin etkisi görülür. Rüzgarlar ilçede Soganli daglarindan Çoruh irmagi vadisine dogru eser ve yörede "Balkar" adi verilen rüzgarlarin etkisi altindadir. Ayrica Aydintepe ovasi dogudan esen rüzgarlara da açiktir.

Sosya-Ekonomik Yapi:
Tarihi Aydintepe ilçesi, il merkezi Bayburt'a has gelenek ve göreneklerin aynen yasatildigi tipik bir Anadolu kasabasidir. Yillardan beri birlik ve beraberligin devami saglanmis, aci ve sevinçli günler birlikte paylasilmistir. Dügün ve cenaze törenlerinde köy ve mahalle halki bir araya toplanir, yardimlasma ve beraberligin en güzel örneklerini verirler ilçe merkezi ve köylerinde klasik ve yöreye has konut tipinden vazgeçilip modern tarzda dayanikli insaat malzemeleri kullanilarak konut yapimina son yillarda hiz verilmistir.
Geçim kaynagi tarim ve hayvanciliga dayanan ilçeden hemen her aile bu islerle ugrasacak kadar hayvan ve araziye sahip degilse de genel geçim kaynagi budur. Ilçe merkezi ve köylerinde hayvan alimi satimi seklinde küçük ticari çalismalar ile küçük çapli yük ve yolcu tasimaciligi disinda ailelerin geçimine yönelik gurbetçilik önemli yer tutmaktadir.
Kapali bir toplum olma özelligi gösteren ilçede sosyal tesisler olmamasina ragmen özellikle yaz aylarinda Soganli daglarinda bulunan yaylalara ve Çoruh çayi kenarlari ile yöredeki maden sulari çevresine ilgi gösterecek günü birlik geziler yaparlar.

Ulasim:
Aydintepe ilçesi, il merkezine 24 km'lik asfalt yola bagli olup, her gün ilçeden karsilikli belediye otobüs seferleri mevcuttur.
Tarihi ve Kültürel Degerler

1. Türk Islam Devri Öncesi Tarihi Kalintilar:
Aydintepe M.Ö 3000-2500 yillarina varan tarihe sahiptir. Ilçenin imari sonunda ortaya çikarilan Yeralti Sehri ve Roma mezarliklarindan anlasildigina göre ilçede yerlesmenin Roma Imparatorlugu döneminde de var oldugu görülür.

2. Türk Islam Devri Eserleri:
Türk-Islam döneminden kalma en önemli eserler, Gümüsdamla köyünde bulunan tarihi kemer köprü ve ilçe merkezinde bulunan medrese kalintilari ve merkez camiidir. A.Kirzi köyünde sekizgen plan üzerine yapilan Ekmelüddin-i Baberti türbesi diger önemli Türk eseridir.
Aydintepe camiinde bulunan minber ve vaaz kürsüsü ile ayni camiinin yaninda bulunan H.Osman Efendi türbesi ve tarihi çesme diger önemli tarihi eserleridir.